Zalety leków recepturowych
Leki recepturowe są sporządzane w aptece. Pomimo rozwoju przemysłu farmaceutycznego nadal wielu lekarzy przepisuje je na receptach. Zaletami są:
- możliwość dostosowania dawki do indywidualnego pacjenta,
- sporządzenie preparatu o małej trwałości fizycznej bądź chemiczni,
- wykonanie leku, którego produkcja przemysłowa jest nieopłacalna.
Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane do ucha
Surowce stosowane w recepturowych lekach do jamy ustnej
Leki stosowane w chorobach jamy ustnej należą do dużej grupy. Spowodowane jest to różnorodnością schorzeń jaka może wystąpić w tej części ciała. Wymienić można tutaj: próchnicę, choroby przyzębia, afty, owrzodzenia, stany zapalne, kandydozy, liszaje, leukoplakie, halitozę, pęcherzyce, rumienie, zapalenie kącika ust, zespół pieczenia jamy ustnej czy ziarnicę.
Adekwatnie do liczby schorzeń występuje różnorodność substancji leczniczych używanych w recepturze omawianych leków:
- Środki miejscowo znieczulające np. benzokaina, substancja blokuje kanały sodowe w komórce nerwowej, hamując dokomórkowy prąd sodu w konsekwencji uniemożliwia powstanie potencjały czynnościowego. Powoduje tym samym zablokowanie odczuwania bólu. Wchodzi w skład maści, zawiesin do pędzlowania, roztworów.
- Mentol – działa silnie znieczulająco oraz łagodząco na podrażnienia. Zmniejsza również odczuwanie bólu. Stosowany jest do płukania gardła w postaci roztworów, a także maści i past.
- Hydrokortyzon – glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym. Stosowany często z w antybiotykami w zawiesinach do pędzlowania jamy ustnej.
- Antybiotyki – np. nystatyna, siarczan neomycyny, chlorowodorek tetracykliny, stosowane łącznie lub osobno w postaci roztworów do płukania lub zawiesin w schorzeniach jamy ustnej o charakterze bakteryjnym.
- Witaminy – służące uzupełnieniu niedoborów, które są częstym powodem schorzeń błon śluzowych.
- Środki odkażające takie jak kwas benzoesowy, etanol, formalina.
- Związki fluoru stosowane w leczeniu próchnicy.
- Tlenek cynku, nadtlenek wodoru, tymol, garbniki wykazujące działanie ściągające.
Ważne by receptury z antybiotykami przygotowywać w loży z zapewnieniem odpowiednich warunków aseptycznych, warunkujących aseptyczność.
Sprawdź także: Leki recepturowe stosowane w łuszczycy
Przykłady recept do stosowania w jamie ustnej
Rp. | |
Hydrogenii peroxydi 3% | 90,0 |
Liq.Aluminii subacetici | 15,0 |
Menthae pip. Aquae | 5,0 |
M.f.sol. |
D.S. 1 łyżka na szklankę wody do płukania
Osobny artykuł: Kalkulator etanolu
Rp. | |
Thymoli | 0,5 |
Mentholi | 1,0 |
Ethanoli 95 ̊ | 50,0 |
M.f.guttae |
D.S. Do płukania gardła
Rp. | |
Acidi salicylici | 2,5 |
Mentholi | 1,0 |
Ethanoli 95 ̊ | 25,0 |
M.f.guttae |
D.S. 10 kropli na ¼ szklanki wody do płukania
Rp.
Formaldehydi 40% 5,0
Spir. Menthae pip. 0,5
Ethanoli 95 ̊ 25,0
M.f.guttae
D. S. 10 kropli na szklankę wody do płukania jamy ustnej
Rp.
Hydrocortisoni 0,05
Benzocaini 0,5
Cyanocobalamini 1000 µg
Nystatini 1 000 000 j.
Glyceroli ad 50,0
M.f.Susp
D. S. Do pędzlowania jamy ustnej
Rp.
Detreomycini 0,5
Encortoni 0,05
Benzocaini 1,0
Glyceroli 30,0
M.f.suspencsio
D.S. Zawiesina do pędzlowania jamy ustnej
Rp.
Nystatini 2500 000j.
Glyceroli 5,0
Aquae dest. Ad 50,0
M.f.susp.
D.S. Do pędzlowania jamy ustnej
Rp. | |
Chlorocyclini hydrochl. | 2,0 |
Hydrocortisoni | 0,2 |
Trae Tormentillae | |
Trae Gallae | |
Trae Menthae pip. | aa 20,0 |
M.D.S. Pędzlowanie dziąseł
Rp.
Oxyterracini 0,25
Nystatini 200 000 j.
Hydrocortisoni 0,03
Glycerini 15,0
Aq.dest. ad 30,0
M.D.S Pędzlowanie
Rp.
Nystatini 2 000 000 j.m.
Neomycini 1,2
Bensocaini 1,2
Hydrocortisoni 0,5
Glicerini 20,0
M.f.susp.
Rp.
0,2% sol. Natrii fluoridi 100,0
D.S. do płukania jamy ustnej
Rp.
Vit. B6 ex amp. No 1
Nystatini 3000 000 j.m.
Tetracaini hydrochloride 0,1
Glycerini ad 30,0
M.f. suspension
D.S. Pędzlowanie jamy ustnej przy aftach nadżerkach.
Czytaj również:
- uspokajające leki recepturowe
- leki recepturowe stosowane w chorobach serca
- leki recepturowe stosowane do oczu
Bibliografia:
- Jachowicz R., Receptura apteczna, 2015, PZWL, Warszawa.
- Krówczyński L., Ćwiczenia z receptury, 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
- Paradowska A. Odżywianie a zmiany w zakresie jamy ustnej. Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego i zaburzeniach metabolicznych, 2010, Cornetis, Wrocław.
- https://receptura.pl/receptury/rp-nystatyni-2-000-000-j-m-neomycini-12-anesthesini-12-hydrocortisoni-05-glicerini-200-m-f-susp/.