Zalety leków recepturowych

Leki recepturowe są sporządzane w aptece. Pomimo rozwoju przemysłu farmaceutycznego nadal wielu lekarzy przepisuje je na receptach. Zaletami są:

• możliwość dostosowania dawki do indywidualnego pacjenta,
• sporządzenie preparatu o małej trwałości fizycznej bądź chemiczni,
• wykonanie leku, którego produkcja przemysłowa jest nieopłacalna.

Osobny artykuł: Leki recepturowe stosowane do ucha

Surowce stosowane w recepturowych lekach do jamy ustnej

Leki stosowane w chorobach jamy ustnej należą do dużej grupy. Spowodowane jest to różnorodnością schorzeń jaka może wystąpić w tej części ciała. Wymienić można tutaj: próchnicę, choroby przyzębia, afty, owrzodzenia, stany zapalne, kandydozy, liszaje, leukoplakie, halitozę, pęcherzyce, rumienie, zapalenie kącika ust, zespół pieczenia jamy ustnej czy ziarnicę.

Adekwatnie do liczby schorzeń występuje różnorodność substancji leczniczych używanych w recepturze omawianych leków:

• Środki miejscowo znieczulające np. benzokaina, substancja blokuje kanały sodowe w komórce nerwowej, hamując dokomórkowy prąd sodu w konsekwencji uniemożliwia powstanie potencjały czynnościowego. Powoduje tym samym zablokowanie odczuwania bólu. Wchodzi w skład maści, zawiesin do pędzlowania, roztworów.
• Mentol – działa silnie znieczulająco oraz łagodząco na podrażnienia. Zmniejsza również odczuwanie bólu. Stosowany jest do płukania gardła w postaci roztworów, a także maści i past.
• Hydrokortyzon –  glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym. Stosowany często z  w antybiotykami w zawiesinach do pędzlowania jamy ustnej.
• Antybiotyki –  np. nystatyna, siarczan neomycyny, chlorowodorek tetracykliny, stosowane łącznie lub osobno w postaci roztworów do płukania lub zawiesin w schorzeniach jamy ustnej o charakterze bakteryjnym.
• Witaminy – służące uzupełnieniu niedoborów, które są częstym powodem schorzeń błon śluzowych.
• Środki odkażające takie jak kwas benzoesowy, etanol, formalina.
• Związki fluoru stosowane w leczeniu próchnicy.
• Tlenek cynku, nadtlenek wodoru, tymol, garbniki wykazujące działanie ściągające.

Ważne by receptury z antybiotykami przygotowywać w loży z zapewnieniem odpowiednich warunków aseptycznych, warunkujących aseptyczność.

Sprawdź także: Leki recepturowe stosowane w łuszczycy

Przykłady recept do stosowania w jamie ustnej

D.S. 1 łyżka na szklankę wody do płukania

 Osobny artykuł: Kalkulator etanolu

D.S. Do płukania gardła

D.S. 10 kropli na ¼ szklanki wody do płukania

Rp.

Formaldehydi 40%                             5,0

Spir. Menthae pip.                             0,5

Ethanoli 95 ̊                                        25,0

M.f.guttae

D. S. 10 kropli na szklankę wody do płukania jamy ustnej

Rp.

Hydrocortisoni                                   0,05

Benzocaini                                          0,5

Cyanocobalamini                               1000 µg

Nystatini                                             1 000 000 j.

Glyceroli                                             ad 50,0

M.f.Susp

D. S. Do pędzlowania jamy ustnej

Rp.

Detreomycini                                     0,5

Encortoni                                            0,05

Benzocaini                                          1,0

Glyceroli                                             30,0

M.f.suspencsio

D.S. Zawiesina do pędzlowania jamy ustnej

Rp.

Nystatini                                             2500 000j.

Glyceroli                                             5,0

Aquae dest.                                        Ad 50,0

M.f.susp.

D.S. Do pędzlowania jamy ustnej

M.D.S. Pędzlowanie dziąseł

Rp.

Oxyterracini                                       0,25

Nystatini                                             200 000 j.

Hydrocortisoni                                   0,03

Glycerini                                             15,0

Aq.dest.                                  ad        30,0

M.D.S Pędzlowanie

Rp.

Nystatini                                             2 000 000  j.m.

Neomycini                                          1,2

Bensocaini                                          1,2

Hydrocortisoni                                   0,5

Glicerini                                             20,0

M.f.susp.

Rp.

0,2% sol. Natrii fluoridi                      100,0

D.S. do płukania jamy ustnej

Rp.

Vit. B6 ex amp. No 1

Nystatini                                             3000 000 j.m.

Tetracaini hydrochloride                   0,1

Glycerini                                             ad 30,0

M.f. suspension

D.S. Pędzlowanie jamy ustnej przy aftach nadżerkach.

Czytaj również:

• uspokajające leki recepturowe
• leki recepturowe stosowane w chorobach serca
• leki recepturowe stosowane do oczu

Bibliografia:

1. Jachowicz R., Receptura apteczna, 2015, PZWL, Warszawa.
2. Krówczyński L., Ćwiczenia z receptury, 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
3. Paradowska A. Odżywianie a zmiany w zakresie jamy ustnej. Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego i zaburzeniach metabolicznych, 2010, Cornetis, Wrocław.
4. https://receptura.pl/receptury/rp-nystatyni-2-000-000-j-m-neomycini-12-anesthesini-12-hydrocortisoni-05-glicerini-200-m-f-susp/.