Naczyniaki wczesnodziecięce – występowanie i leczenie
Maść z propranololem znajduje zastosowanie w terapii naczyniaków wczesnodziecięcych. Zmiany te występują u około 4-5% niemowląt, przy czym prawdopodobieństwo pojawienia się schorzenia wzrasta u dzieci urodzonych przedwcześnie. Zmiany te lokalizują się głównie w obrębie głowy i szyi. Między 5 a 12 r.ż. większość z nich ulega regresji, dlatego też leczenie nie zawsze jest konieczne. Jednak nawet po całkowitym zniknięciu naczyniaka w jego miejscu mogą pozostawać trwałe defekty skórne.
Decyzja o konieczności podjęcia leczenia naczyniaka wczesnodziecięcego uzależniona jest od jego charakteru. Celem terapii jest zahamowanie dalszego wzrostu, przyspieszenie regresji oraz zapobiegnięcie zaburzeniom czynnościowym pojawiającym się wraz z jego powiększaniem. W leczeniu farmakologicznym stosuje się glikokortykosteroidy. Pomimo że wcześniej były one lekami z wyboru, ze względu na mniejszą skuteczność i występowanie działań niepożądanych ustąpiły miejsca obecnie częściej stosowanym β-blokerom. Korzystny wpływ propranololu w leczeniu naczyniaków wczesnodziecięcych został odkryty w 2008 roku, a w 2014 roku FDA zarejestrowała tę chorobę jako jedno ze wskazań do stosowania wspomnianej substancji leczniczej.
Sprawdź także: Leki pediatryczne w recepturze aptecznej
Propranolol w leczeniu naczyniaków wczesnodziecięcych
Dokładny mechanizm działania propranololu na naczyniaki nie jest znany. Jedno z założeń opiera się na jego wpływie na skurcz naczyń. Bada się także hamujący wpływ propranololu na proces angiogenezy oraz na indukcję apoptozy komórek śródbłonka.
Dlatego też zastosowanie znajduje doustna terapia propranololem, przy czym najczęściej stosowaną dawką terapeutyczną jest 2 mg/kg m.c./24 godz. w 2-3 dawkach podzielonych. Na rynku dostępny jest lek w dawce 10 i 40 mg w postaci tabletek, natomiast podanie dziecku mniejszej dawki możliwe jest poprzez wykonanie w aptece proszków dzielonych.
Osobny artykuł: Receptura off-label – proszki dzielone z propranololem
Od niedawna możliwe jest także leczenie miejscowe maściami i żelami z propranololem. Miejscowe stosowanie β-blokerów przynosi najlepsze efekty w przypadku naczyniaków powierzchniowych, a ich skuteczność jest najwyższa w okresie szybkiego wzrostu, czyli do 3. miesiąca życia. Taka terapia minimalizuje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, jednocześnie maksymalizując stężenie substancji czynnej w wyznaczonym miejscu. Dopiero w przypadku braku efektów leczenia miejscowego należy rozważyć leczenie ogólne propranololem.
Maść z propranololem – przykład recepty
| Rp. | |
| Propranolol | 10,0 |
| Aquae | 20,0 |
| Lekobaza | ad 100,0 |
| M. f. ung. |
Skład maści z propranololem wykonywanych w aptece z przepisu lekarza może być dobrany indywidualnie dla każdego pacjenta.
Na zakończenie warto podkreślić, że przeprowadzona metaanaliza 18 badań z lat 1982-2015 potwierdza znaczącą skuteczność stosowania propranololu w leczeniu naczyniaków wczesnodziecięcych. Zawarto w niej również dwa małe badania kliniczne porównujące skuteczność innych β-blokerów z propranololem, w których stwierdzono podobne efekty.
Czytaj również: Lek oczny na naczyniaki krwionośne u niemowląt
Bibliografia:
1. Kurzyna A., Hassmann-Poznańska E., Zastosowanie propranololu w leczeniu naczyniaków dziecięcych. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2014, 3: 1-8.
2. https://otorhinolaryngologypl.com/api/files/view/4951.pdf.
